آتش یونانی سلاحی اسرار آمیز در عهد باستان
عنوان “آتش مایع” ( به یونانی Υγρό Πυρ) یا “آتش یونانی” (Greek Fire) و یا “آتش دریایی” در منابع ادبی نام سلاحی بود که در قرن هفتم میلادی توسط امپراتوری بیزانس اختراع شده بود. به گفته مورخ تئوفانس (قرن ششم میلادی Théophane) این ماده توسط معماری به نام کالینیکوس (Callinicus of Heliopolis) که یکی از ساکنان هلیو پولیس در بعلبک بود، اختراع شد. بحث های زیادی در رابطه با صحت این ادعا بین محققان جاری است. سایر مورخان بر این باورند که این سلاح ویرانگر توسط تیمی از شیمیدانان مدرسه اسکندریه در قسطنطنیه (استانبول امروزی) کشف شد. این سلاح ویرانگر نوعی مایع بود که در داخل ظروف سفالی ریخته شده و به وسلیه منجنیق پرتاب می شد. همچنین گفته می شود که آتش یونانی در داخل یک سری لوله در کشتی ها استفاده می شده است.
گفته می شود که آتش یونانی می توانست خود به خود مشتعل شود. اما جالب ترین ویژگی این سلاح سوختن آن در آب بود. همچنین گفته می شود که ریختن آب بر روی آتش موجب گسترش آن می شده است. از این رو کنترل سلاح کاری بسیار دشوار بوده است. در نتیجه یک اشتباه کوچک می توانست آثار مخرب و تلفات جبران ناپذیری بر جای بگذارد. این سلاح در حمله اعراب هنگام حمله به قسطنطنیه (بین قرن ۷ تا ۱۱ میلادی) و بعدها علیه مهاجمان دیگری چون ونیزی ها نقش مهمی ایفا کرد.
طراحی گرافیکی نشان دهنده ی استفاده از آتش یونانی
مواد تشکیل دهنده
جزئیات، مواد تشکیل دهنده و نحوه ترکیب مواد جهت ساخت آتش یونانی کاملا مخفیانه بود. از این رو، امروزه ما فرمولی برای بازسازی این سلاح مرگبار در دسترس نداریم. چندین ماده در مورد ترکیبات این سلاح عنوان شده است. از جمله ترکیبات می توان به رزین کاج ، نفتا ،آهک، فسفید کلسیم، گوگرد یا نیترات سدیم اشاره نمود. تیتوس لیویوس مورخ و شاعرسرشناس رومی، در بخشی توصیف های خود از این ماده اشاره می کند که: “آتش را در آب فرو بردند. ولی آتش خاموش نشد. چرا که با آهک مخلوط شده بود.” با این وجود تمامی این موارد در حد حدس و گمان هستند.
